Namens LEAM, ben ik sinds 2018 één van de facilitators voor het LEF future center van Rijkswaterstaat. Jaarlijks worden honderden sessie gefaciliteerd bij LEF. Superleuk om te doen en de eigen skills worden daardoor continu getraind en ontwikkeld. In 2022 is er een verschuiving ontstaat door een nieuwe aanbestedingsronde. Namens het consortium JOP (Jonge Honden, Outside Inc en Public Cinema) ben ik de komende vier jaar nog altijd verbonden aan LEF. En zo kan ik Nederland blijven helpen bij de transitieopgaven waar ze voor staat.
Hoe werkt LEF?
(bron: Rijkswaterstaat.nl)
Hoe zit je met je collega’s rond de vergadertafel? Waarschijnlijk zo dat je elkaar allemaal goed kunt zien. Er ooit er wel eens aan gedacht om met de ruggen naar elkaar toe een bespreking te voeren? Vast niet. Tenzij je al eens een sessie bij LEF hebt meegemaakt. Dan kán het zijn dat we op die manier je reptielenbrein even buitenspel hebben gezet. ‘Mijn wát?!’, denk je nu misschien. Je reptielenbrein. Maar voel je vooral niet beledigd, iedereen heeft een reptielenbrein. Ook Einstein. En we trekken hier dan ook geenszins je intelligentie in twijfel. Met ‘reptielenbrein’ bedoelen we je evolutionair oudste stukje hersenen. Je ‘automatische piloot’, die veel vaker je gedrag bepaalt dan jij je bewust bent. Het gebeurt namelijk onbewust.
Automatische piloot
In heel veel (werk)situaties reageren we onbewust op bijvoorbeeld collega’s en partners. Met de automatische piloot aan. En daardoor zijn we soms niet in staat om de oplossing te zien voor bepaalde problemen, vragen, uitdagingen.
In LEF doorbreken we deze routines door de inzet van verschillende werksferen en professionele begeleiding. Daarbij werken we bij LEF op basis van actuele inzichten en ontwikkelingen in de psychologie en neurologie. Een sessie bij LEF is dan ook met niets anders te vergelijken. Deelnemers leggen mentaal routes af die ze bij aanvang niet voor mogelijk hadden gehouden. Ze verwerven nieuwe inzichten. En waar het natuurlijk allemaal om draait: ze ontdekken nieuwe wegen om hun probleem op te lossen, hun doel te bereiken, een verandering te realiseren.
De kracht van LEF ligt in het feit dat we mensen uit hun omgeving halen en in een heel andere omgeving naar het vraagstuk te laten kijken. Daarmee verdwijnt het automatisme om weer in het patroon te schieten en kan er een doorbraak worden bereikt, het begin van een nieuw denkpatroon.
En zo ontstaat er in de sessies die wij begeleiden een symbiose tussen vier belangrijke aspecten, de vraag, de groep, de facilitator met zijn/haar werkvorm en de fysieke omgeving die we speciaal ter ondersteuning van het proces inrichten.
Wetenschap
LEF werkt met de nieuwste inzichten vanuit de wetenschap, de neurologie, psychologie en sociologie. Inzichten waarmee we onze eigen geest scherpen en die we vermengen met bestaande methoden. We modificeren, kneden en modelleren alles voor eigen gebruik. We verkennen alles, selecteren wat voor ons bruikbaar is en passen dat toe.
Het komt dan ook regelmatig voor dat er intern nieuwe methoden ontstaan. Het klinkt misschien alsof LEF een mentaal laboratorium is waar woest wordt geëxperimenteerd. Zo is het niet. Alles wat we doen is vooraf goed doordacht. Maar het is waar, we zoeken voortdurend de grenzen op. Bij onszelf en bij onze deelnemers.
De techniek helpt een handje
De gouden driehoek van LEF future center bestaat uit ‘wetenschappelijke inzichten’, ‘mensenwerk’ en ‘techniek’. Die laatste component is er vooral ter ondersteuning. Wie het future center binnen wandelt, stapt in een wereld van sferen. Geavanceerde voorzieningen op het gebied van geluid en beeld, verplaatsbare wanden, prikkelende interieurelementen en een 270°-theater maken het mogelijk de sfeer in de werkruimten volledig te controleren. Zonder die faciliteiten zou het veel moeilijker zijn om mensen – ook via hun onbewuste – zodanig te beïnvloeden dat dit uiteindelijk leidt tot een constructieve, positieve doorbraak.
Facilitatoren
LEF werkt met speciaal opgeleide facilitatoren. Al deze mensen werken slechts in deeltijd voor LEF. Op die manier blijft de frisse input van buitenaf en een zekere afstand tot de materie en de organisatie behouden. Deze elementen zijn essentieel voor het faciliteren van een doorbraakproces. De facilitatoren werken natuurlijk wel nauw samen met Rijkswaterstaatmedewerkers, die juist wel zeer betrokken zijn bij de organisatie en alles wat daar speelt. Iedere facilitator is een zeer ervaren professional op zijn of haar vakgebied. Toch moesten – en moeten – ze nog regelmatig de schoolbanken in. Faciliteren in LEF vraagt namelijk om een forse uitbreiding van hun expertise. Al is het maar om te leren werken met alle mogelijkheden die de ruimtes en faciliteiten van LEF bieden. Niet langer de bekende vergaderzalen met flip-overs. Geen U-opstellingen van kille vergadertafels. Geen stapels met post-its of whiteboards. De eerste doorbraak die facilitators meemaken bij LEF, is dan ook een doorbraak bij zichzelf. Een doorbraak in hun manier van werken. En vaak ook in hun denken.