Waternet is het enige waterbedrijf in Nederland dat zorgt voor de hele waterkringloop. Ze levert drinkwater in Amsterdam en omgeving. En in het gebied van Waterschap Amstel Gooi en Vecht werkt ze aan sterke dijken en schoon water.
Om deze taken te kunnen uitvoeren zijn installaties nodig die (on)afhankelijk van elkaar kunnen opereren. Samen zorgen die voor voldoende en schoon (oppervlakte) water. En natuurlijk voor fris drinkwater uit de kraan. Deze installaties worden onderhouden, omdat het de levensduur van deze installaties verlengd. Er zijn echter heel veel installaties met nog meer zogenaamde beheerobjecten.
Hoofdkantoor van Waternet (bron: Waternet)
Waarom
Met assetmanagement probeert Waternet grip te houden op de kosten, de prestaties en natuurlijk de risico’s. Ook werkt Waternet aan een verregaande digitalisering van de assets die worden beheerd. Assetmanagement voor Waternet is risico-gestuurd. Hierdoor zijn risico’s en de mate van acceptatie leidend voor het bepalen en uitvoeren van maatregelen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld vervangen op basis van afschrijving.
hoe
Een goede basisregistratie is noodzakelijk om echt vorm te geven aan risico-gestuurd assetmanagement. In dit geval door het vaststellen van de risicovolle assets voor heel Waternet als eerste fase. Door o.a. de kriticiteit van de beheerobjecten te bepalen t.o.v. de functie van dat beheerobject.
Waternet kiest LEAM
Waternet heeft LEAM de opdracht gegund om dit proces te begeleiden en zorg te dragen voor een naadloze overgang naar de volgende fase van deze professionalisering. Samen met procesanalisten, programmamanagers, adviseurs en uitvoerders wordt invulling gegeven aan deze ambitieuze opdracht die eind februari 2022 gereed moet zijn.
Het is superleuk om deze opdracht te mogen doen. LEAM faciliteert sinds 2018 assetmanagement trainingen voor Waternet. Het volgen van de training van LEAM is ook de poort naar de leerlijn assetmanagement van Waternet. Training en praktijk ritsen hiermee naadloos in elkaar over.
De vraag of ik straks nog wel voldoende opdrachten kan binnenhalen dringt zich langzaam op. Tenslotte ben ik een groot gevaar voor de volksgezondheid. Een echte schurk! Welk doel de coronacheck-app dient? Dwang!Ik snap de wereld niet.
Het coronavirus SARS-CoV-2 kan de ziekte COVID-19 veroorzaken. Sommige mensen die de ziekte krijgen merken daar niets van. Andere mensen kunnen juist heel ziek worden of zelfs aan het virus overlijden. Begin 2020 was er maar weinig bekent over dit virus. Vandaag de dag is er heel veel informatie te vinden. Welke risico’s jij verbindt aan het virus is afhankelijk van de bril waardoor jij naar de wereld kijkt. Ik kijk bewust door een risicobril om nog enigszins te begrijpen wat er gebeurt in een wereld met legio maatregelen om de mogelijke risico’s van het virus te verkleinen. Ik snap de wereld niet. Of ligt dat aan mijn perceptie van risico?
Wat is risico?
Risico is het effect van onzekerheid op afgesproken doelstellingen. Dit kan je vertalen naar een eenvoudige formule: Risico (R) = Kans (K) x Effect (E). En soms R = K x E x tijdsduur (t). Beide probeer ik voor mijzelf te duiden om mijn gedachten te ordenen en logisch te beredeneren. En om risico’s van oorzaken te onderscheiden en andersom. Een risico is dus wat anders dan een gebeurtenis. Een risico is een (on)toelaatbare kans op een bepaalde gebeurtenis
Kansbestrijding
Om COVID-19 te krijgen, ofwel om ziek te worden dient er in de eerste plaats een overdracht van het coronavirus plaats te vinden. Met de maatregelen van de afgelopen anderhalf jaar werd de kans daartoe verkleind. Door met minder mensen in aanraking te komen en door het houden van afstand waren er letterlijk minder mogelijkheden om met het virus in contact te komen. Er is eenvoudigweg minder kans op overdracht. Inmiddels is ook wel duidelijk dat het makkelijker is om in contact te komen met het virus in een binnenruimte dan in een buitenruimte. In de binnenruimte vervliegt het virus minder makkelijk dan buiten. Een andere en inmiddels bekende – doch lang genegeerde -maatregel is om te zorgen voor voldoende verse lucht in een ruimte.
Bovenstaande maatregelen zijn kansbestrijdende maatregelen. Het zijn maatregelen die de kans om in aanraking te komen met het virus verkleinen. Niet wegnemen! Er bestaat niet zoiets als nul risico.
Effectbestrijding
Maatregelen om het effect van de overdracht van het coronavirus zo klein mogelijk te houden gaan in de regel over het versterken van het immuunsysteem (al dan niet met behulp van medicatie). Dat in 2020 meerdere huisartsen met enige wanhoop (omstreden) medicijnen gingen voorschrijven om de eerste ziekteverschijnselen bij patiënten in de kiem te smoren was een poging om het gevolg van ernstig ziek zijn voor te blijven. Ik vind het persoonlijk nog altijd bijzonder merkwaardig dat deze artsen hiervoor op de vingers zijn getikt en onder dreiging van hoge geldboetes hun praktijken moesten staken. Dit had er mee te maken dat er volgens de gezondheidsinstanties nieuwe risico’s werden geïntroduceerd in de vorm van ernstige bijwerkingen.
De kans daarop is vermoedelijk erg klein geweest, want over de successen, noch over de debacles, is nooit veel informatie verschenen, anders dan de (her)uitvinding van het woord Wappie en daarmee de diskwalificatie van deze artsen.
Het versterken van het immuunsysteem gebeurt natuurlijk ook door een gezond eet en leefpatroon. De meeste mensen zijn gezond. Gelukkig maar. Daardoor zijn er heel veel mensen die wel met het virus in aanraking zijn gekomen niet ziek geworden of hebben wat milde verschijnselen van griep doorgemaakt. Helaas zijn er ook veel – ook gezonde – mensen erg ziek geworden van het virus. Dan is er nog een ziekenhuisopname en zo nodig een opname op de IC. De zorg is dan ook een effectbestrijdende maatregel.
Tijdsduur
Dit gaat over de invloed van de factor tijd. Zo waren er in 2020 uitbraken van COVID-19 doordat het coronavirus zich heel makkelijk kon verspreiden in de stampvolle cafés tijdens het carnaval. Daar kwamen heel veel gezonde mensen. Vermoedelijk met een verminderde afweer door veel feesten, veel drank en weinig slaap waardoor de vatbaarheid voor het virus werd vergroot.
De tijdsduur is dus een factor van belang. Even in en uit het café zal de blootstelling aan het virus verkorten en dus ook de kans op overdracht verkleinen. Andersom geld hetzelfde. Lang in het café blijven vergroot de kans op overdracht aanzienlijk.
En dat geldt niet enkel voor cafés, maar voor elke binnenruimte. Vandaar het ventilatie advies.
Is het erg?
Dat heeft helemaal te maken met de persoonlijke perceptie van risico. Mensen stellen zich dagelijks bloot aan ontelbare risico’s. Bij iedere stap kan je vallen. En als je echt pech hebt val je ongelukkig. Bij alles wat we doen als mens stellen we ons bloot aan risico’s. Zelfs als je slaapt bestaat het risico uit bed te vallen, te slaapwandelen of niet meer wakker te worden. Als je al die afzonderlijke risico’s bij elkaar zou moeten afwegen is de kans groot dat je de deur niet meer uitkomt. Stom natuurlijk, want de meeste ongelukken vinden plaats in en om het huis.
Gelukkig houden we ons niet bewust bezig met deze risico’s. En dat is maar goed ook. We zouden stoppen met leven en enkel nog maar overleven. Risico’s horen bij het leven en daar waar de risico’s te groot worden in onze persoonlijke afweging nemen we maatregelen. Bijvoorbeeld het dragen van een autogordel (effectbestrijding), het afsluiten van een verzekering (effectbestrijding) of het halen van een zwemdiploma (kansbestrijding). Het is overigens een feit dat mensen zichzelf vaak onkwetsbaar achten. Iets dat anderen overkomt, maar mij niet.
glad ijs
Ik vind het niet erg om langere tijd in een café te verblijven. Om de eenvoudige reden dat ik me niet veel bezig hou met de vraag of ik ziek kan worden. Ik weet dat ik ziek kan worden. Ik weet alleen niet wanneer. De afgelopen twaalf jaar heb ik mij nooit ziek gemeld en ben ook niet ziek geweest. Misschien heb ik heel veel geluk of ben ik gezegend met een sterke afweer. Of beide. Het maakt dat mijn perceptie van het risico op een virus dat mij ziek maakt anders dan iemand die jaarlijks een week ziek is.
In cafés en andere openbare ruimten vindt overigens ontzettend veel overdracht plaats van virussen en bacteriën. En natuurlijk tussen mensen onderling. Een zegen! Het zorgt ervoor dat het lichaam zich kan wapenen tegen een legio van ongewenste indringers. Maar ook dat het gewenste indringers kan toelaten.
Het aantal lichaamsvreemde cellen in jou en mij is mogelijk groter dan het aantal lichaamseigen cellen door het microbioom dat in ons spijsverteringsstelsel huist. We kunnen niet zonder dit mengsel bacteriën, gisten, schimmels en virussen. Ons microbioom wordt o.a. beïnvloed door medicijngebruik en de omgeving. Een hygiënische omgeving maakt een zwakker microbioom met minder afweer. Dat geldt ook voor eenzijdige voeding. Factoren die het versterken van het immuunsysteem in de weg staan.
Maar met zo’n uitspraak die voor mij heel logisch klinkt begeef ik mij op glad ijs. Ik weet niks van microben. Maar eigenlijk zeg ik hier dat overdreven hygiëne én / of een ongezond eetpatroon de kans op ontwikkelen van COVID-19 vergroot. De meeste mensen weten dit wel, maar passen hun eet en leefpatroon niet aan. COVID-19 is iets dat anderen overkomt, mij niet.
is dat terecht?
Eigenlijk wel. Want wat ik o.a. beschreef begin 2021 in het artikel “De schaamte van de assetmanager,” was een oorzaak-gevolg beschouwing van een coronabesmetting. De kans om besmet te raken is zeker aanwezig. Het krijgen van ziekteverschijnselen is al een veel minder grote kans. En hoe erger de gevolgen hoe nog weer kleiner de kans. In de media verschijnt regelmatig het vergelijk van het sterftecijfer door griep. Die ontlopen elkaar niet veel. Het ziekteverloop van COVID-19 schijnt wel veel heftiger te kunnen zijn dan van een forse griep. Maar die ervaring kan ik niet delen omdat ik die in beide gevallen niet heb.
De kans besmet te worden met SARS-CoV-2 is door de vaccinatiecampagne nog veel kleiner geworden. Bovendien, als je toch de ziekte COVID-19 ontwikkeld, blijken de effecten na vaccinatie veel minder heftig. Het is dus een enorme reductie van risico. Maar niet zoveel als de instanties hadden gehoopt. Ook de effectiviteit neemt sneller af dan gewenst. Dat is niet zo vreemd. Het vaccin is ontwikkeld op basis van een virus dat inmiddels 15.000 mutaties verder is.
Er is een hele grote groep die is gevaccineerd. Bijna 85% lees ik hier en daar. Dat is goed nieuws. Omdat daarmee de kans dat je iemand tegen het lijf loopt die het virus bij zich draagt én kan overdragen heel erg klein is geworden. Ook in de binnenruimte! Daarmee is de kwetsbare groep beschermd en is de druk op de zorg afgenomen. En daarmee is dus het effect van onzekerheid op de doelstellingen ook heel klein geworden. Ofwel, de zekerheid is vergroot dat de zorg niet wordt overbelast (door corona) en ouderen niet vroegtijdig overlijden.
Het doel heiligt de middelen
Missie geslaagd! Het was een bumpy ride met een samenleving die op de rand van een tweedeling staat en waar de dialoog nauwelijks nog plaats vindt. Een samenleving waar bedreiging, shaming en dehumaniseren schering en inslag is en waar een minderheid wordt geridiculiseerd. Maar het doel heiligt kennelijk de middelen.
Maar waar komt die coronacheck-app nu vandaan? De missie van 2020 is geslaagd! Eind goed al goed. Is de collectieve perceptie van risico nu zover veranderd dat de massa bezig is met overleven vanuit een angstfuik? Ik snap de wereld niet.
Ik ben niet gevaccineerd. De consequentie is uitsluiting. Welk plausibel risico daarmee wordt verkleind is mij een raadsel. Ja, ik kan mij laten testen. Maar principieel gaat het niemand iets aan wat de uitslag ook is. De vraag of ik straks nog wel voldoende opdrachten kan binnenhalen dringt zich langzaam op. Tenslotte ben ik vanaf 25 september een groot gevaar voor de volksgezondheid. Een echte schurk! Welk doel de coronacheck-app dient? Dwang!
Is de vraag legitiem of de kadeherstelplannen van de gemeente Amsterdam wel voldoende bijdragen aan het verlagen van de risico’s waaraan de stad zal worden blootgesteld in de nabije toekomst? Misschien is het beter een deel van de grachten te dempen en om te vormen tot groene stroken met de functie het voor langere periode vasthouden van water en het reduceren van de nabije omgevingstemperatuur in perioden van hitte. Of door de stad verplaatsen. Dat zou past echt een uitdaging zijn!
Zes graden
In 2007 schreef Mark Lynas zijn internationaal geprezen werk: Zes graden. Hij gaf een beschrijving van de effecten die zouden optreden bij een mondiale opwarming van 1°C, 2°C en zo tot 6°C.
Op 12 december 2015 werd Het akkoord van Parijs gepresenteerd op de klimaatconferentie. Het gaat over de politieke wil om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C voor het einde van de 21e eeuw, doch zeker niet meer dan 2°C. Op 4 november 2016 is het definitief in werking getreden.
Dit jaar heeft Mark Lynas een herziene versie van zijn boek geschreven met als belangrijkste reden dat de effecten die hij in 2007 beschreef en voorzag voor halverwege de 21e eeuw al in 2015 waarheid zijn geworden. Vanaf 2015 is de gemiddelde temperatuur van het aardoppervlak permanent met 1°C toegenomen door menselijk toedoen. En als we op dezelfde voet blijven doorgaan zal de 2°C al over 10 tot 15 jaar bereikt worden. Daar blijft het niet bij. Door wat Mark Lynas positieve terugkoppeling noemt (zelfversterkende effecten) is het onder normale omstandigheden zeer waarschijnlijk dat iedereen van middelbare leeftijd en jonger een temperatuurstijging van 3°C halverwege de eeuw gaat meemaken en over 50 jaar van nu wordt de 4°C aangeraakt.
Verarmen
Er is wereldwijd een politiek en maatschappelijk wonder nodig om ervoor te zorgen dat we nooit de 3°C zullen bereiken. Dat wonder is het opheffen van de dorsale staat van ontkenning van klimaatverandering die ons in staat stelt ons leven gewoon te blijven leven. De kans dat de huidige opwarming van de aarde een natuurlijke oorzaak heeft is 0,00003%. Stop met ontkennen!
Wanneer we het ontstaan van leven op aarde vertalen naar een kosmische schaalverdeling over 24 uur dan is de prehistorie nog maar 10 seconden geleden ten einde gekomen. De huidige seconde waarin we nu leven bevat het begin van de moderne cultuur, wetenschap en technologische ontwikkeling. In deze seconde is de mensheid erin geslaagd een CO2 concentratie in de lucht terug te brengen op een niveau van 3 tot 5 miljoen jaar geleden.
Wat de huidige inmiddels ruim 1°C de wereld brengt is heel wat anders dan een aangenaam gevoel wanneer je de thermostaat een graadje hoger zet. Met 1°C verarmt de aarde in rap tempo als gevolg van: opwarmende oceanen, krachtiger orkanen, afstervend koraal, verdorring, extreme en langdurige hittegolven, oversterfte, voedselschaarste, overstromingen, ontdooien van poolijs, opwarming permafrost, sterfte van soorten en een snel stijgende zeespiegel. Dit is nu allemaal gaande. De opwarming gaat ook veel sneller dan een aantal jaren geleden voorzien door positieve terugkoppeling. Bijvoorbeeld door het smelten van sneeuw wordt de warmte weerkaatsende werking ervan door het donkere ijs eronder teniet gedaan waardoor de opwarming en het smelten nog sneller gaat.
Veranderende omgeving
In Nederland lijkt het klimaatdebat vooral te gaan over de stijgende zeespiegel. We hebben met Peter Glas een heuse deltacommissaris die de verontrustende brief aan alle Nederlanders (Het water komt) van Rutger Bregman met de nodige tact nuanceert. Dat is terecht omdat er over de bandbreedte van zeespiegelstijging grote onzekerheden bestaan. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is een enorme opgave om onze dijken, stuwen en sluizen de komende 30 jaar te versterken zodat ze halverwege de eeuw weer voldoen aan de norm.
Dijkversterking is een strategie die kan helpen om een zeespiegelstijging tot c.a. 1,5 meter te weerstaan. Een stijging van 2 meter aan het einde van deze eeuw zou daarom geen andere mogelijkheid hebben dan het opgeven van West Nederland. De meest acute dreiging komt deze eeuw dan mogelijk niet van het zeewater, meer nog van het tekort aan zoet water. Het oosten van Midden- en Noord-Nederland zucht onder de slinkende watervoorraden. De toenemende en langdurige droogte zorgt voor mislukte oogsten. De flora en fauna verandert en de ecologie staat overal onder grote druk. Droge grond heeft als nadeel dat water in de vorm van neerslag moeilijk wordt opgenomen waardoor overstromingen vaker voorkomen.
Als de globale temperatuurstijging over een decennium daadwerkelijk 2°C aantikt zijn deze effecten inmiddels vergevorderde werkelijkheid en is het leven in de grote stad voor meerdere maanden per jaar voor veel mensen ondraaglijk. De demografische beweging van het platteland naar de stad zou over vijftien jaar zomaar kunnen omdraaien wanneer in drukke steden als Amsterdam er op regelmatige basis overstromingen en ondergelopen kelders zijn als gevolg van ongekende neerslag die het grachtenstelsel niet zomaar kan verwerken. Bij 2°C is de aarde nog maar 2°C verwijderd van een grotendeels onbewoonbare aarde.
Amsterdam
Met deze en meer klimatologische vergezichten, die eigenlijk angstvallig dichtbij liggen, is de vraag legitiem of de kadeherstelplannen van de gemeente Amsterdam wel voldoende bijdragen aan het verlagen van de risico’s waaraan de stad (en niet enkel Amsterdam) zal worden blootgesteld. Tot 2023 is er 300 miljoen uitgetrokken voor het wegwerken van achterstallig onderhoud van 200 kilometer kademuur en 800 bruggen. Voor de operatie die zo’n 20 jaar duurt, aldus Sharon Dijksma, zal nog zeker 2 miljard nodig zijn. Over 20 jaar bevinden wij ons al in een vergevorderd stadium van het 2°C scenario. De kosten die nodig zijn om de stad leefbaar te houden zal een veelvoud zijn van wat nu is berekend. Vanuit dat perspectief zijn de kades en bruggen in Amsterdam een beperkt probleem.
Om klimaatverandering niet uit de hand te laten lopen (tegenhouden kan niet meer tenzij negatieve emissie wordt uitgevonden) is er (globaal) politieke wil nodig om heilige huizen te laten sneuvelen. Hierdoor zijn er mogelijk andere, goedkopere en sneller te realiseren out of the box oplossingen te bedenken die in een bestaande omgeving beter bestand zijn tegen toekomstige risico’s. Is het bijvoorbeeld mogelijk om een deel van de grachten te dempen en om te vormen tot groene stroken met als functie het voor langere periode vasthouden van water en het reduceren van de nabije omgevingstemperatuur in perioden van hitte?
Leugen
Hoever de temperatuur uiteindelijk zal stijgen op aarde is geheel afhankelijk van ons. Wrang genoeg zijn het de landen die per hoofd van de bevolking het minste bijdragen aan de globale opwarming het eerste en ergste worden getroffen. Voor elke graad temperatuurstijging. Het is een ronduit beschamende vertoning van de ontwikkelde landen dit in stand te houden. Ik ben het volledig eens met Rutger Bregman dat de meeste mensen deugen. Eenmaal op het pluche van de macht worden er teleurstellende klimaat gerelateerde keuzes gemaakt. Het geschetste beeld dat economische- en bevolkingsgroei hand in hand kan gaan met het reduceren tot nul van de wereldwijde (fossiele) energiebehoefte. Dat is een leugen, en dat deugd niet!
