bedrijfswaarden Archieven

augustus 27, 2022augustus 30, 2022

Kansenmatrix

De wereld moet veranderen onder druk van een veranderend klimaat en een schrikbare afname van de biodiversiteit. Beide veroorzaakt door kapitalistisch denken en handelen onder het mom van oneindige economische groei. Dichter bij huis is het niet veel beter. Woningnood, zorg, voedsel, energie en sociale zekerheid staan allen onder druk. Het vertrouwen in politiek en instituties lijkt tot op het vriespunt gedaald. Het weerleggen van de focus op uitdagingen naar kansen biedt echter nieuw perspectief. Niet bezien vanuit oneindige economische (groene) groei, maar vanuit maatschappelijke waarden waarin jij jezelf kan herkennen.

Assetmanagement is in de kern risico gedreven. In veel organisaties waarvoor ik werkzaam ben ontstaat de wens om met het bedrijfswaardenmodel (afwegingskader voor het maken van de juiste investeringsbeslissingen) ook kansen te wegen. Een op risico gebaseerd kader is echter niet bedoeld voor het afwegen van kansen. Investeringsbeslissingen vinden hun legitimatie met name in risico’s. Wanneer een investeringsbeslissing de legitimiteit in een kans vind, dan is dat overwegend gebaseerd op de opportuniteit om veel geld te verdienen of te besparen. Ofwel economische groei te realiseren. De maatschappelijke en mondiale uitdagingen vragen echter om een bredere afweging dan enkel een financiële. Al is het maar omdat groei altijd samen gaat met meer verbruik van grondstoffen. De grootste mondiale uitdaging is niet meer, maar minder gebruik van grondstoffen.

Maatschappelijke kansenmatrix

Getracht is om de matrix zo leesbaar mogelijk te houden. Praktisch is daarom focus gelegd op effecten die optreden bij een voorziene maatregel / investeringsbeslissing. De matrix is niet af. Het is een eerste opzet met als doel een dialoog te starten en de matrix te verrijken. Focussen op risico’s is nuttig en noodzakelijk. De maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan zijn echter zo omvangrijk dat risico’s verlammend werken en om die reden (vaak) worden genegeerd. Focus op kansen zijn hoopgevend en kunnen verandering juist aanjagen.

Kansenmatrix voor maatschappelijke waarden (klik voor een vergroting)

De matrix lezen

Links staan de effecten ofwel de opbrengsten. De gekozen woorden lopen van opportuniteit tot aan fenomenaal. Rechts de mogelijkheid van voorkomen (Bewust niet de kans van voorkomen omdat kans juist de uitkomst is van de matrix). Het snijpunt waar mogelijkheid opbrengsten samenkomen geeft de kans van de maatregel weer. De kansen lopen van Miniem (M) naar Bescheiden (B), Redelijk (R), Aanzienlijk (A) tot Veelbelovend (V).

In de matrix staan een aantal begrippen die een toelichting vragen. De afkorting e.t.u. staat voor en toekomstige uitdagingen. Met volatiliteit wordt in deze context bedoeld de mate waarin mensen vertrouwen hebben in hun eigen (economische) situatie. Een lage volatiliteit wijst op veel vertrouwen. Een hoge volatiliteit om weinig vertrouwen. M.O. staat voor Maatschappelijke Opbrengsten.

Vingeroefening met maatregelen

Alle uitdaging van vandaag te samen zijn fors. Het is eenvoudig om initiatieven die de uitdagingen het hoofd moeten bieden af te branden. Ingewikkelder wordt het om met een eigen visie te komen.

Bijvoorbeeld een visie op een maatschappij waarbij niet het economisch belang en bedrijven voorop worden gesteld, maar inwoners. Mensen staan centraal waarbij gelijkheid wordt nagestreefd. Mensen maken een economie in plaats van andersom.

Om de matrix te toetsen heb ik als vingeroefening een aantal (controversiële) maatregelen benoemd en vervolgens ingeschaald in de matrix. Daarbij heb ik altijd gekozen voor de mogelijkheid “waarschijnlijk.”

Onvoorwaardelijk basisinkomen

Iedereen heeft recht op zelfbeschikking. Dit kan gezien worden als een element van de persoonlijke vrijheid, en daarmee als een grondslag van mensenrechten. Het basisinkomen geeft ruimte en vrijheid om de eigen waarden na te streven. Dit is een grondrecht en zorgt voor duidelijkheid, inkomenszekerheid, minder stress en daartoe een betere gezondheid. Iedere inwoner van Nederland van 18 jaar en ouder heeft recht op een onvoorwaardelijk basisinkomen van € 2.000, – per maand. Dit is vrij te besteden. De samenstelling van het huishouden maakt daarbij niet uit. Deze maatregel is voorwaardelijk voor alle hier opvolgende maatregelen.

Deze maatregel kost heel veel geld. Er zijn ongeveer 13 miljoen 18+ inwoners die dus elk op jaarbasis € 24.000,- aan basisinkomen ontvangen. Zonder voorwaarden! Dat is een uitgave van ruim € 300 miljard per jaar. Het valt te bezien of de opbrengsten dit rechtvaardigen.

Vervallen toeslagen

Het onvoorwaardelijk basisinkomen biedt voldoende houvast dat toeslagen overbodig maakt. Uitkeringsinstanties en ~regels worden overbodig. Daarmee vervallen dus alle toeslagen als: kinderbijslag, ouderschapskorting, WW uitkeringen, zorg toeslag, bijstand, enzovoorts.

Het vervallen van toeslagen ingeschaald op de kansenmatrix

Deze maatregel draagt op zichzelf niets bij en biedt op alle waarden een minimale kans. Deze maatregel is vooral bedoeld om het onvoorwaardelijk basisinkomen mogelijk te maken. Met het wegvallen van het toeslagen apparaat wordt per jaar c.a € 90 miljard bespaart . De overheidsbegroting voor 2022 bedraagt € 353 miljard. Sociale zekerheid neemt daarvan 27% voor haar rekening (bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/prinsjesdag/inkomsten-en-uitgaven-van-het-rijk-2022) Dat schiet op.

Hervormen belastingen

Met het onvoorwaardelijk basisinkomen heeft iedere inwoner een sterke basis van waaruit eigen keuzes gemaakt kunnen worden. Mensen willen (maatschappelijke) zingeving en zullen werk doen dat bij hen past. Deze vrijheid kan enkel worden ervaren als iedereen bijdraagt aan de bekostiging ervan door eerlijke belasting en verdeling van kapitaal.

Daarom betaalt iedereen een eerlijke belasting. Tot een inkomen van € 25.000 is iedereen vrijgesteld van belasting.

Bedragen boven € 25.000 en tot € 50.000 wordt 40% belasting afgedragen.

Alles boven € 50.000 wordt belast met 75%.

Dit inkomen is inclusief het basisinkomen en staat los van één of meerpersoonshuishoudens. Thuiswonende kinderen zijn uitgezonderd.

Het hervormen van belastingen ingeschaald op de kansenmatrix

Werken draagt bij aan zingeving. Vanuit dat perspectief kunnen hoge lonen progressief worden belast. Net als nu, maar dan met hogere schijven. Een inkomen van € 150.000 bovenop het basisinkomen geeft een belastingdruk van (25 x 0,4) + (125 x 0,75) = € 103.000. Het netto inkomen bedraagt dan € 71.000,-

De rijksinkomsten bedragen in 2022 334 miljard. Deze zouden dus fors toenemen. Zo fors, dat het basisinkomen inmiddels is gerechtvaardigd. Met deze forse belasting krijg je wel iets terug: gratis zorg én onderwijs.

Geen aftrekposten

In het verlengde van de hervorming: eenvoud is troef! Het ontwijken van belasting moet worden uitgebannen. Daarmee kan bijvoorbeeld een rem worden gezet op de stijging van vastgoed als gevolg van de leencapaciteit door aftrek. De aftrek van hypotheekrente wordt per direct stopgezet.

Wanneer de hypotheekrente wordt stopgezet is een aanvullende maatregel nodig om tot een eerlijkere verdeling van welvaart te komen.

Stimuleren van duurzame bouw

Een hypotheek mag maximaal 90% van de getaxeerde woningwaarde bedragen wanneer deze duurzaam is gebouwd. De hoogte van dit percentage wordt lager naarmate het materiaalgebruik voor woningen minder duurzaam is. Duurzaamheid geldt ook voor het verkrijgen en transport van materialen.

Voor panden die niet duurzaam zijn is meer eigen vermogen nodig. Starters op de woningmarkt hebben vanaf 18 jaar kunnen sparen mede door het basisinkomen waardoor het toetreden tot de woningmarkt makkelijker is. Prijzen van vastgoed zullen minder snel stijgen. Overwaardering valt weg.

Er dient een rem gezet te worden op de prijsontwikkeling van (duurzame) materialen. Niet door een plafond, maar wederom door eerlijke belasting van bedrijven.

De inschaling van het stimuleren van duurzame bouw

Inzet pensioenreserves

De bekostiging van de maatschappelijke verduurzaming mag niet worden afgewend op de jonge generatie daar zij niet of nauwelijks hebben bijgedragen aan de toestand van het huidige milieu en klimaat. Pensioenreserves inzetten voorkomt dit. Er is geen armoedeval door het onvoorwaardelijk basisinkomen. Dit moet in de wet verankerd zijn.

De opgebouwde pensioenen kunnen geheel of gedeeltelijk worden gebruikt voor het verduurzamen van huidig en nieuw vastgoed. Deze mogelijkheid kan door de eigenaar van het pensioen zelf worden gekozen en is niet verplicht.

De inzet van pensioenreserves hebben een flinke impact volgens de kansenmatrix

Ook voor de pensioenuitkering geldt dezelfde progressieve belasting.

Gelijkgeschakelde belastingtarieven voor bedrijven

Bedrijven betalen volledige belasting. Wereldwijd worden belasting tarieven voor multinationals gelijkgeschakeld. Een korting geldt voor multinationals die de wereld zichtbaar vergroenen.

Gelijkschakelen heeft enerzijds tot doel om te voorkomen van het uitspelen van landen tegen elkaar. Bijvoorbeeld door te dreigen de productie naar andere landen te verplaatsen. Ook moet het lage lonen en schending van mensenrechten voorkomen. Duurzame (sociale) innovatie kan op deze manier worden bevorderd.

Nederland kan als ontwikkeld land met een infrastructuur die zich kan meten met de beste ter wereld natuurlijk ook hogere belastingen voor bedrijven veroorloven.

Als multinationals nu eens echt belasting zouden betalen

Bedrijven die bezig blijven met moreel verwerpelijke constructies snijden zichzelf mogelijk in de vingers. Werknemers zijn eerder geneigd te kiezen voor werk dat dichter bij henzelf en de eigen waarden ligt. Door het onvoorwaardelijk basisinkomen is er voor mensen geen of minder afhankelijkheid van werkgevers. De mens staat centraal!

Transitie boerenbedrijf

Het stikstofdebat kan natuurlijk niet ontbreken. Het debat werkt verlammend. Meerdere decennia is de impact van voornamelijk veeteelt gebagatelliseerd ten gunste van met name grotere bedrijven en ten kosten van het welzijn van mens dier en natuur. Boeren moeten om. Maar niet door sancties en een destructief overheid-narratief en dito beleid.

Boeren zijn de nieuwe rijken en hebben een maximale maatschappelijke bijdrage. Boeren dienen maximaal gefaciliteerd te worden in deze transitie waarbij vee vervangen zal worden voor planten en de wijze van verbouwen eveneens. Voedselbossen, technologische kweekinnovaties, etc.

De transitie van het boerenbedrijf biedt zeer grote kansen op alle waarden in de kansenmatrix

Voor de transitie van het boerenbedrijf dient 7 jaar te worden uitgetrokken om de natuurlijke omgeving de tijd te geven zichzelf in te regelen. Zo kunnen diverse soorten vóór én met elkaar vanuit balans samenwerken en tot bloei komen binnen één groot ecosysteem.

7 jaar

7 jaar is een wetmatigheid. Ook wanneer deze vingeroefening daadwerkelijk manifest zou worden duurt het 7 jaar voordat een dergelijke transitie tot rust komt en kan bloeien en groeien. Met ieder mens zijn bijdrage daaraan.

Welke maatregelen zou jij op de kansenmatrix willen projecteren?

april 4, 2022oktober 3, 2022

Decharge met een glimlach

De stuurgroep van een project verleend decharge als een project (succesvol) is afgerond. Het is een manier om formeel stil te staan bij de successen van het project. En om vast te stellen dat aan de eisen en verwachtingen van het project voldaan.

Decharge met een glimlach

Het verlenen van een decharge – laten we het de formele afronding noemen – mocht ik afgelopen week meemaken bij Waternet. Een kort maar hevig project waarin ruim 40 medewerkers hun input voor hebben geleverd. In krap vier maanden tijd is van alle beheerobjecten over alle technische installaties een risicoprofiel vastgesteld bij functioneel falen. De resultaten hebben letterlijk geleid tot een glimlach. Zowel bij de stuurgroep als bij het management.

Beeldvorming

Waternet streeft naar een excellent en toekomstbestendig beheer van de watercyclus en gebruikt daarvoor de methodiek van Assetmanagement. Assetmanagement gaat over keuzes maken. Keuzes die moeten leiden tot een optimale bijdrage in het functioneren van een veilige en schone leefomgeving. Voor Waternet staan daarbij de waterketen, het watersysteem en drinkwater centraal. Waternet wil assetmanagement mede vormgeven door slim gebruik te maken van data. Zodat steeds beter onderbouwd kan worden waarom en welke keuzes er gemaakt worden. De keuzes voor maatregelen die nodig zijn om te blijven voldoen aan de wettelijke taken, maar ook in het streven een duurzame en betrouwbare partner te zijn voor Amsterdam en AGV. Om samen te werken aan het doel een veilige en schone leefomgeving te verkrijgen én te behouden.

In de strategische assetmanagementplannen (SAMP) van Waternet zijn de doelen beschreven en uitgewerkt. Ze vormen de kapstok van alle keuzes (investeringen, vervangingen, onderhoud, etc.) die Waternet maakt. Uitgaande van het principe dat je een euro slechts één keer kan uitgeven, streeft Waternet niet alleen naar het maken van de juiste keuzes, maar ook naar de grootste toegevoegde “waarde” van die euro. Dat doet ze door “waarde” als meer te beschouwen dan enkel financiële waarde. Voor publieke voorzieningen als infrastructuren spelen namelijk ook andere waarden een rol zoals bijvoorbeeld: Veiligheid, Milieu en omgeving en Imago en dienstverlening.

Feature risicoprofielen

Door mogelijke gebeurtenissen (risico’s) te wegen aan de hand van deze waarden (bedrijfswaarden) is Waternet in staat om – in combinatie met kosten en gewenste prestaties – een oordeel te geven of een gebeurtenis acceptabel is of niet indien deze zich ondanks alle inspanningen toch voordoet. Het in kaart brengen van mogelijke gebeurtenissen biedt de mogelijkheid maatregelen en andere activiteiten te nemen.

Met de feature “risicoprofielen beheerobjecten” is op een slimme manier invulling gegeven aan het aspect risico’s. De doelstelling om assetmanagement werkbaar te maken op een data-gedreven manier in 2024 vraagt om inzicht in de staat van de assets en welke risico’s die assets kunnen hebben op de bedrijfswaarden van Waternet. De assets dienen de waarden – en dus doelen – te ondersteunen in plaats van te ondermijnen bij uitval.

Slim prioriteren is de titel van het adviesrapport

Werkwijze

Waternet heeft een enorme hoeveelheid ervaringskennis die al dan niet is vastgelegd in diverse systemen en werkwijzen. Om een antwoord te geven op de vraag welke assets data-gedreven moeten zijn ingericht in 2024 moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan.

Het is nodig om de verschillende bronnen van kennis (en data) vergelijkbaar te maken.
Er wordt een uitspraak gedaan over de criticaliteit van de beheerobjecten onderling (binnen een assetgroep) en in een vergelijk met beheerobjecten (tussen assetgroepen).
De kapstok is het bedrijfswaardenmodel van Waternet.
Deze waarden zijn op een eenduidige wijze geïnterpreteerd.

Invulling van de voorwaarden

Ad1. De opzet van één format (lijst met beheerobjecten en onderscheidende criteria) voor alle assetgroepen maakt een snel vergelijk mogelijk. Daarbij is bewust ruimte gelaten voor bestaande informatie en lopende projecten en initiatieven. Iedereen werkt op eenzelfde wijze toe naar het resultaat per assetgroep.

Ad2. Met voorbeelden en bijeenkomsten is uitleg gegeven over het belang van onderscheidende criteria. Ook is er een team stand-by om zo nodig directe ondersteuning te bieden en/of deels te ontzorgen. Er wordt gewerkt met onderscheidende criteria om afzonderlijk behandelen van beheerobjecten te voorkomen. Wel worden de beheerobjecten als generiek beschouwd bij het bepalen van het risicoprofiel. Het risicoprofiel geldt dan in principe voor elk beheerobject (bijvoorbeeld voor elk gemaal), maar de onderscheidende criteria bepalen de mate waarin elk gemaal bijdraagt aan dat generieke risico.

Ad3. Om een vergelijk binnen en tussen assetgroepen te kunnen maken is eenduidigheid nodig. De bedrijfswaarden van Waternet zijn de kapstok voor het nemen van besluiten. De risicoprofielen zijn uitgedrukt in een monetair equivalent van de verschillende risico’s per bedrijfswaarde die optreden bij uitval van een beheerobject. Dit equivalent is afgeleid van de bedrijfswaarden en wordt voor iedere assetgroep op eenzelfde wijze geïnterpreteerd. Het equivalent maakt een vergelijk binnen en buiten de assetgroepen mogelijk en geeft een financiële waarde aan de risico’s en daarmee nieuwe inzichten.

Ad4. Een vergelijk valt of staat met de interpretatie van de invulling om tot dat vergelijk te komen. Er is een beroep gedaan op de kennis en kunde van vele specialisten op diverse terreinen om de risicoprofielen vanuit verschillende perspectieven te kunnen belichten. De opzet van de bedrijfswaardenmatrix van Waternet verkleind de kans op foutieve invulling door interpretatieverschillen. Dit traject is zoveel mogelijk begeleid.

Resultaat

De aanpak is heel effectief geweest en heeft antwoord gegeven op de vragen uit de werkwijze. Het toepasbaar maken van de bedrijfswaarden~ / risicomatrix op een zelfde wijze over alle assetgroepen is niet eerder op deze manier aangepakt. Het is nu mogelijk geworden een onderling vergelijk van beheerobjecten binnen assetgroepen en tussen assetgroepen te maken. Er zijn directe aanbevelingen gedaan (in lijn met de opdracht) en indirecte aanbeveling ten aanzien van de algehele bedrijfsvoering. Terecht een decharge met een glimlach!

Wil je meer weten, neem dan gerust contact op.

mei 4, 2021mei 4, 2021

Bedrijfswaarden moeten streven naar eenvoud

Veel organisaties worstelen met het vaststellen van hun bedrijfswaarden. Veel discussie en besluitvorming is nodig om te komen tot een set van waarden waarin de definities glanzen van de mooie volzinnen. In de praktijk blijken ze ingewikkeld terwijl voor het toepasbaar maken bedrijfswaarden moeten streven naar eenvoud.

Hoe zit het ook alweer?

Elke organisatie met kapitaalintensieve goederen (assets) houdt zich in min- of meerdere mate bezig met assetmanagement. Assetmanagement is het halen van de maximale waarde uit deze assets.

Een minimale voorwaarde om de waarde te kunnen bepalen is dat er is afgesproken wat waarde is en hoe verschillende waarden zich tot elkaar verhouden. Binnen assetmanagement wordt een dergelijk waardesysteem vaak het bedrijfswaardenmodel genoemd. Hierin wordt opgenomen hoe de verschillende aspecten van waarde ten opzichte van elkaar gewogen moeten worden, zowel in een direct vergelijk, als in een vergelijking met onzekerheid als in een vergelijking op verschillende momenten. Een goed model helpt je bij het maken van keuzes omdat je goede – op waarden gebaseerde – afwegingen kunt maken.

In de praktijk blijkt dit niet altijd even eenvoudig. Het benoemen van een bedrijfswaarde lukt nog wel. Een volgende stap om duidelijk te maken wat ermee wordt bedoeld wordt al ingewikkelder. Het toepasbaar maken ervan blijkt in de praktijk pas echt tegen te vallen. Het model wordt daarmee een blok aan het been i.p.v. dat het je helpt de juiste keuzes te maken.

Hoe komt dit? En wat kan je eraan doen?

terug naar de basis

Een aantal basiskenmerken voor bedrijfswaarden:

Bedrijfswaarden worden in grote lijnen bepaald door de belanghebbenden van een organisatie. Dit zijn klanten, afnemers, ingezeten, andere bedrijven, overheidsinstellingen, etc.
De bedrijfswaarden bepalen waaraan een organisatie een bestaansrecht aan ontleent.
Een bedrijfswaarde is meer dan enkel een financiële waarde.
Vraagt om van buiten naar binnen te denken.
Staan los van elkaar, maar kunnen elkaar wel beïnvloeden.
Moeten toepasbaar zijn.

Hoe je deze kenmerken het beste kan naleven ligt aan de organisatie, de cultuur en de creativiteit van degene die dit gaat organiseren.

Van buiten naar binnen

Een belangrijk kenmerk is van buiten naar binnen denken. In mijn beleving gaat het daar in veel organisaties mis. Gesterkt door tools met daarin opgenomen bedrijfswaarden (of organisatiewaarden), de betekenis ervan en zelfs eenheden om ze te meten, gaan beleidsmakers aan de slag om de beste en belangrijkste bedrijfswaarden te kiezen voor de organisatie. Dat lijkt plausibel, maar pakt in de praktijk toch verkeerd uit met als gevolg een op het oog mooi model met waarden die in de praktijk niet of nauwelijks toepasbaar zijn. De totstandkoming van keuzes met zo’n model gaat gepaard met veel kunst en vliegwerk. Keuzes die bovendien moeilijk reproduceerbaar zijn. Voorkom dat er voor de belanghebbenden wordt gedacht door ze eerst inzichtelijk te maken. Bepaal daarna wat zij van jouw organisatie verwachten.

Belanghebbenden

Vergis je niet, het aantal belanghebbenden is doorgaans meer dan je in eerste instantie zou denken. Een brainstorm met diverse deelnemers zal een verrassend resultaat opleveren.

Als je de belanghebbenden in beeld hebt, dan helpt het om ze te prioriteren. Dit kun je doen door ze te plotten in een matrix met op de x-as het afbreukrisico dat de belanghebbenden kunnen veroorzaken voor jouw organisatie. Op de y-as de belangrijkheid van de belanghebbenden voor jouw organisatie. Doe dit niet alleen, maar met anderen én vanuit verschillende perspectieven. Houdt daarbij het kenmerk “van buiten naar binnen” in gedachten. Door een slimme aanpak kan je komen tot een betrouwbare prioritering. Met de hoogst geprioriteerden ga je aan de slag.

Voor deze top aan belanghebbenden plan je interviews in. Dat is én leuk om te doen en buitengewoon nuttig voor het verkrijgen van informatie op betrekkingsniveau. De centrale vraag tijdens die interviews is: wat verwacht je van mijn organisatie?

Om maar direct een misverstand uit de weg te ruimen: stel dat je maar 10% van de belanghebbenden interviewt, dan wil dat niet zeggen dat de verwachtingen van deze 10% geheel anders is dan van de 90% die niet is geïnterviewd. Er is altijd een overlap, omdat de 10% meer en hogere verwachtingen hebben dan de anderen.

Heb je de verwachtingen omschreven, dan kan je de steekwoorden omcirkelen. Dit doe je wederom niet alleen. Wat overblijft zijn in de basis de bedrijfswaarden voor jouw organisatie. Deze heb je nu van buiten naar binnen bepaald en vertellen je het bestaansrecht van jouw organisatie. Leg je daar de missie en visie van de organisatie naast, dan is de kans groot dat je deze kan doorvertalen naar jouw aanpak. Zo niet, dan kan het zomaar zijn dat de focus in jouw organisatie wordt gelegd op zaken die – volgens de belanghebbenden – niet tot de kerntaak van de organisatie behoren. Dat is ook waardevol om te weten.

oké, ik heb de bedrijFswaarden. En dan?

Een valkuil in het gebruik van bedrijfswaarden is dat de eenheid of indicator waarin ze kunnen worden uitgedrukt te ingewikkeld is. En dus niet toepasbaar. Het is heel verleidelijk om bijvoorbeeld procesparameters op te nemen om te duiden of aan een waarde wordt voldaan. Procesparameters zijn uitermate belangrijk om het proces te sturen en dus nuttig om te hebben. Om de invloed van de uitval van een assetsysteem op de procesparameters te bepalen wordt al ingewikkelder. Zeker wanneer gebruik wordt gemaakt van een logaritmische schaalverdeling van de bedrijfswaardenmatrix (of risicomatrix). Voor assetmanagement besluiten zijn procesparameters te veel detail.

Mijn ervaring is dat de eenheid waarin een bedrijfswaarde wordt uitgedrukt toepasbaar is als:

De eenheid meetbaar en/of schatbaar is voor de organisatie en/of waarneembaar is voor de omgeving (belanghebbenden).

Een geuremissie gaat over stank. Te veel geluid gaat over decibellen. Maar beide verzorgen overlast voor de omgeving. Overlast kan in beeld worden gebracht door het aantal overlastdagen. Hiermee komt direct een onderscheid naar boven voor installaties binnen bebouwd gebied en daarbuiten. Dit omdat het aantal overlastdagen is gekoppeld aan het aantal mensen dat in een gebied woont die (potentieel) overlast ervaren.

In het verlengde daarvan geldt bijvoorbeeld voor een universiteit de bedrijfswaarde kwaliteit onderwijs en onderzoek relevant zijn wanneer deze wordt uitgedrukt in bijvoorbeeld het aantal verliesdagen van onderwijs en verlies van onderzoek. Dit omdat het vastgoed waarin onderwijs of onderzoek niet beschikbaar is.

Een veel gebruikte bedrijfswaarde is compliance (of wet- en regelgeving). Het adagio is dat hier altijd aan wordt voldaan. In de kern is dat juist en daarom zijn installaties en processen zo ingericht dat er aan wordt voldaan. Interessanter is voor deze waarde de consequentie van het niet voldoen. Wat is dan de ernst van de juridische gevolgen? Dit kan lopen van een waarschuwing, een boete, een strafzaak, een daadwerkelijke veroordeling en zelfs een gevangenisstraf.

Streven naar eenvoud

Wil je bedrijfswaarden toepasbaar maken zorg dan voor eenvoud in de indicatoren. Dat is geen verarming van de waarde zelf, maar een uiting van snappen waar en voor wie de waarde is bedoeld. Als je het dan ook voor elkaar krijgt om de indicatoren logaritmisch in te delen in de risicomatrix dan heb je de medewerkers die ermee gaan werken pas echt geholpen. Je kunt er vanuit gaan dat met het model goede keuze gemaakt worden. Mits de medewerkers in de toepassing van het model getraind zijn.

LEAM is expert in het toepasbaar maken van bedrijfswaarden en het (didactisch) faciliteren van het gebruik ervan.