Wist je dat ik al sinds 2019 met enige regelmaat nieuwe medewerkers bij RWS mag verwelkomen? Ieder jaar wordt het programma Welkom bij Rijkswaterstaat ongeveer 20x georganiseerd. Gemiddeld doen er per keer 45 nieuwe medewerkers mee. Ik neem het Welkom programma 4 a 5 keer per jaar voor mijn rekening.
feestjes
Elke keer is weer een feestje. Nieuwe medewerkers komen – soms wat onzeker – naar het LEF future center waar ze zich laten onderdompelen in een programma speciaal voor hen én mede verzorgt door hun collega’s bij RWS.
We trappen af met een goede en persoonlijke ontvangst waarna een informele en ludieke kennismaking met elkaar volgt. Ze geven hun eerste indrukken van RWS en de plek waar ze terecht zijn gekomen en bereiden ze vast voor op de mogelijke excursies waaruit ze kunnen kiezen voor een bezoek aan een kunstwerk. Bijvoorbeeld de Maeslantkering.
Er komen collega’s in spelvorm vertellen over de rijke historie van Rijkswaterstaat die inmiddels al 227 jaar terug gaat in de tijd. Ook worden de processen uitgelegd. Eveneens in een interactieve vorm. Er is een markt waar de nieuwe collega’s kunnen “shoppen” om meer te weten te komen over bijvoorbeeld de officier van dienst, duurzaamheid, loopbaaninspiratie en vitaliteit, de landelijke informatielijn en nog veel meer.
Er komt altijd een HID langs. Een traditionele benaming wat staat voor Hoofd Ingenieur Directeur. Dat levert de mooiste gesprekken op tussen de groep en de HID. Dat hoeft niet enkel over RWS te gaan.
We sluiten altijd af met een groepsfoto en een borrel, nadat we eerst de dag deels hebben herhaald en wat feitjes hebben onderzocht in een heuse pubquiz.
De dag afsluiten
uitdagingen
De infrasector speelt een cruciale rol in de ontwikkeling en het onderhoud van de fysieke en organisatorische structuren die essentieel zijn voor de werking van een samenleving. Van wegen en bruggen tot waterzuiveringsinstallaties en elektriciteitsnetwerken, deze sector vraagt om (hooggekwalificeerd) technisch personeel. Echter, het vinden van dit personeel blijkt in de praktijk een steeds grote uitdaging te zijn. En alle bedrijven die in de infrasector actief zijn, proberen dezelfde mensen aan zich te binden.
De vraag naar technisch personeel in de infrasector is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Dit komt door verschillende factoren, waaronder: • Verouderde infrastructuur: Veel infrastructuurprojecten in Nederland en daarbuiten naderen het einde van hun levensduur en hebben dringend behoefte aan renovatie of vervanging. • Technologische vooruitgang: De introductie van nieuwe technologieën zoals slimme netwerken en duurzame energiebronnen vereist gespecialiseerde kennis en vaardigheden. • Groeiende bevolking: Een groeiende bevolking leidt tot een grotere vraag naar infrastructuurvoorzieningen zoals in het geval van Rijkswaterstaat bijvoorbeeld wegen.
Werken bij rijkswaterstaat
Men komt niet bij Rijkswaterstaat werken vanwege het leuke onboarding programma, maar om mee te werken aan de toekomst. Onderhoud en beheer zijn cruciaal voor de instandhouding van het areaal van wegen, vaarwegen en het watersysteem. Maar ook het zorgen dat Nederland op een veilige manier bereikbaar blijft. Met oog voor natuur en de uitdaging van klimaatverandering vraagt om duurzame keuzes en innovaties.
Ik ben heel blij dat ik mede via Welkom bij Rijkswaterstaat, de organisatie steeds beter begrijp waarbij ik mij blijf verbazen van de enorme diversiteit aan werkzaamheden. Iets waar ik ook profijt van heb bij alle andere werkzaamheden die ik voor Rijkswaterstaat mag uitvoeren.
Het merendeel van mijn werk als ZZP-er doe ik in de watersector. Drinkwater, waterschappen en Rijkswaterstaat. Die laatste is breder, maar ook het Hoofd Vaarwegennet en het Hoofd Watersysteem krijgen de nodige aandacht. Niet enkel inhoudelijk mag ik dit doen, maar ook in de rol van facilitator.
Ateliers
Mooi NL ontwikkeld samen met het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) een Handreiking Waterveiligheid en Ruimtelijke kwaliteit. Om professionals in de waterveiligheidssector een unieke kans te bieden, worden Ateliers georganiseerd. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om expertise te delen, elkaar te inspireren en tot nieuwe inzichten en innovatieve oplossingen te komen.
Samenwerken
MooiNL en het HWBP werken samen om ruimtelijke kwaliteit verder te integreren in dijkversterkingsprojecten en waterveiligheidsopgaven. Een ontwerpende aanpak helpt om waterveiligheid te combineren met andere opgaven en deze ontwikkelingen met ruimtelijke kwaliteit te realiseren.
Er wordt samengewerkt met verschillende Rijksprogramma’s, ministeries, experts en gebiedspartners. Er wordt gewerkt aan een praktische én aan adviezen over het sturen op ruimtelijke kwaliteit in waterveiligheidsopgaven op strategisch en programmatisch niveau.
Mijn rol
In dit eerste Atelier van acht in totaal starten we met het bouwen aan een community van professionals. Om samen te werken aan de toekomst van de Nederlandse Delta en bij te dragen aan duurzame en innovatieve waterveiligheidsoplossingen.
Morgen de start voor waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit van de Nederlandse Delta. Ik heb een afwisselend programma in elkaar gezet samen met de opdrachtgever. Zin in om hier morgen de tanden in te zetten als facilitator en de dag goed te begeleiden in het LEF Future Center En donderdag het volgende Atelier waarin de Rivieren centraal staan.
De wereld verkeert in een fase van fundamentele geopolitieke verschuivingen. De decennialange dominantie van de Verenigde Staten als leidende macht wordt steeds meer ter discussie gesteld, terwijl opkomende economieën zoals China, India en Brazilië een prominenter podium opeisen. In deze context is het noodzakelijk dat niet enkel Nederland maar ook Europa zichzelf kritisch beziet: blijft het een volger in de wereldorde, of grijpt het de kans om regie te nemen en een nieuwe koers te bepalen?
Een gewaagd gedachte experiment in dit licht, is het verbreken van de economische en politieke banden met de Verenigde Staten, en het aansluiten bij BRICS. Hoewel dit radicaal en dapper klinkt, biedt deze stap niet alleen risico’s, maar ook ongekende kansen voor Europa. Kunnen we zowel de voordelen als de mogelijke valkuilen van deze gedachte beschouwen door een assetmanagement bril in termen van kans en risico?
De kansen van dit gedachte experiment
Europa als strategische leider binnen BRICS
Een toetreding van Europa tot BRICS kan de dynamiek binnen deze groep drastisch veranderen. Europa brengt niet alleen economische kracht met zich mee, maar ook een unieke diplomatieke traditie van samenwerking en vredesbevordering. Door een leidende rol te spelen, kan Europa proberen BRICS te transformeren van een coalitie met uiteenlopende belangen tot een kracht die streeft naar een multipolaire wereldorde waarin evenwicht en stabiliteit centraal staan.
Economische diversificatie
Het versterken van de banden met BRICS-landen biedt Europa toegang tot nieuwe markten en grondstoffen. Dit vermindert de afhankelijkheid van traditionele handelspartners zoals de VS. Tegelijkertijd kan Europa profiteren van de groeiende consumptie in opkomende economieën, wat innovatie en economische groei kan stimuleren. En tegelijkertijd ook druk houden op internationale klimaatafspraken
Druk op de VS: kans op hervorming
Een breuk met Europa zou voor de Verenigde Staten een serieuze wake-up call kunnen zijn. Het “America First”-beleid leidt vermoedelijk steeds meer tot internationale vervreemding en spanning binnen het bondgenootschap. Echter het verlies van een historische bondgenoot als Europa kan de VS dwingen om zichzelf opnieuw uit te vinden. Dit zou kunnen leiden tot een terugkeer naar multilateralisme en een herwaardering van democratische waarden. Iets wat ook de wetenschappelijk raad voor het regeringsbeleid (WRR) adviseerde voor de rol van Nederland in een fragmenterende wereldorde.
Een meer gebalanceerde wereldorde
Door zich bij BRICS aan te sluiten, kan Europa bijdragen aan het einde van een wereldorde die gedomineerd wordt door één macht. Een multipolaire wereld waarin meerdere grootmachten samenwerken, biedt kansen voor meer stabiliteit en wederzijds respect tussen culturen en ideologieën. Dit kan de basis leggen voor een evenwichtigere en rechtvaardigere wereld waarin alle mensen kunnen gedijen.
De uitdagingen van dit gedachte experiment
Afhankelijkheid van autoritaire regimes
Hoewel BRICS economische kansen biedt, bestaan er ook risico’s. Landen zoals Rusland en China hebben regimes die in strijd zijn met Europese kernwaarden. Samenwerking met deze staten vereist een delicate balans tussen pragmatiek en het bewaken van Europa’s democratische identiteit. Zonder duidelijke afspraken kan Europa politiek afhankelijk worden van deze machten. Dit vraagt een buitengewoon stabiele unie wat het nu niet is.
Economische en geopolitieke schokken
Een breuk met de VS zou grote economische gevolgen hebben. De Verenigde Staten zijn een van Europa’s belangrijkste handelspartners. Het wegvallen van deze handelsstromen kan leiden tot een economische recessie, stijgende werkloosheid en instabiliteit. Bovendien zou een verzwakte NAVO Europa kwetsbaarder maken voor externe bedreigingen. Tegelijkertijd iets waarop nu al wordt gezinspeeld zoals de woorden van NAVO baas Rutte onlangs waarin werd opgeroepen rekening te houden en voor te bereiden op oorlog. Maar met wie? Het oorverdovende stilzwijgen vanuit de NAVO richting de provocaties van Trump zijn op zijn minst opmerkelijk.
Interne verdeeldheid binnen de EU
Niet alle Europese landen zullen dit voorstel omarmen. Met name Oost-Europese landen, zoals Polen en de Baltische staten, zijn sterk afhankelijk van Amerikaanse veiligheidsgaranties. Maar ook Rusland gezinde staten als Hongarije zullen dwarsliggen. Een breuk met de VS kan leiden tot interne spanningen binnen de EU, waardoor Europa’s positie juist verzwakt en daarmee een speelbal wordt.
Reactie van de VS
De VS zal zich niet zomaar neerleggen bij een dergelijk verlies. Economische sancties, politieke druk en het versterken van allianties buiten Europa behoren tot de mogelijkheden. Een vijandige relatie tussen de VS en Europa zou de geopolitieke instabiliteit vergroten. Hoewel dat niet direct aannemelijk is, maar zal zeker afhangen van de primaire reactie van Trump.
Assetmanagement: een methodische benadering
De keuzes waar Europa voor staat, kunnen ook worden benaderd door de lens van (risico gebaseerd) assetmanagement. Deze methodiek, die traditioneel wordt toegepast op fysieke assets zoals bijvoorbeeld infrastructuur, biedt een gestructureerde manier om strategische beslissingen te nemen door risico’s, kosten en kansen zorgvuldig tegen elkaar af te wegen. Op geopolitiek niveau kunnen we dezelfde principes toepassen.
1. Identificatie van geopolitieke assets
Europa beschikt over een breed scala aan “assets” die van invloed zijn op zijn geopolitieke positie:
Economische assets: Toegang tot markten, grondstoffen en productieketens.
Politieke assets: Invloed in internationale instellingen zoals de VN, WTO en IMF.
Militaire assets: De NAVO en Europese defensiesamenwerking.
Culturele en ideologische assets: Democratische waarden en soft power.
Een risico gebaseerde aanpak begint met het inventariseren van deze assets, inclusief hun huidige staat, belang en kwetsbaarheden. Bijvoorbeeld: Hoe afhankelijk is Europa van Amerikaanse technologie? En hoe kwetsbaar is die afhankelijkheid binnen een BRICS-samenwerkingsverband?
2. Risico-identificatie en -analyse
Bij een mogelijke overstap naar BRICS moet Europa risico’s systematisch beoordelen. Voorbeelden van risico’s:
Economische risico’s: Het verlies van handel met de VS versus toegang tot nieuwe markten binnen BRICS.
Politieke risico’s: Interne verdeeldheid binnen de EU, of druk van autoritaire BRICS-landen zoals Rusland en China.
Militaire risico’s: Verzwakking van de NAVO en mogelijke escalatie van geopolitieke spanningen met de VS.
Reputatierisico’s: Hoe beïnvloedt samenwerking met regimes die in strijd zijn met Europese waarden de perceptie van Europa wereldwijd?
Een risicomatrix, het gebruikelijke afwegingskader voor assetmanagement besluiten, kan helpen om deze risico’s te visualiseren op basis van impact en waarschijnlijkheid. Bijvoorbeeld: het risico op economische sancties van de VS kan hoog scoren op impact, maar matig in waarschijnlijkheid, afhankelijk van de diplomatieke strategie.
3. Afweging van risico’s versus kansen
Een kernprincipe van assetmanagement is dat niet alle risico’s vermeden hoeven te worden. Sommige risico’s kunnen beheerst worden als ze gepaard gaan met grote kansen. Dit geldt ook hier:
Kansen afwegen: De toegang tot groeiende markten zoals India en Brazilië kan economische voordelen opleveren die opwegen tegen het verlies van traditionele handelspartners.
Risicobeheersing: Het aangaan van BRICS-samenwerking kan worden beperkt door specifieke voorwaarden, zoals het behoud van politieke autonomie of de versterking van interne Europese defensiecapaciteit.
4. Beheer en monitoring van geopolitieke strategieën
Net als bij fysieke assets vereist geopolitieke samenwerking continu beheer en monitoring. Europa zou een “geopolitiek dashboard” kunnen ontwikkelen waarin het indicatoren zoals economische groei, diplomatieke relaties en geopolitieke spanningen monitort. Een voorbeeld hiervan is hoe Europa al energieafhankelijkheid van Rusland reduceert sinds de oorlog in Oekraïne.
Een indicator voor de stabiliteit en bedreigingen in de wereld wordt jaarlijks uitgedrukt in de Doomsday Clock. Op 28 januari 2025 volgt een nieuwe bijstelling. Blijft het 90 seconden voor twaalf?
Scenario’s
Om de risico gebaseerde benadering te illustreren, kunnen we enkele scenario’s benoemen
Nauwere samenwerking met BRICS
Kans: Toegang tot nieuwe grondstoffen zoals lithium en nikkel (belangrijk voor de energietransitie).
Risico: Vermindering van handel met de VS, wat een mogelijke daling van 1,5% BBP veroorzaakt.
Strategie: Creëren van strategische reserves en investeren in eigen productiecapaciteit.
Behoud van trans-Atlantische alliantie
Kans: Stabiliteit binnen NAVO en versterking van traditionele allianties.
Risico: Beperkte economische groei door afhankelijkheid van eenzijdige partnerschappen.
Strategie: Evenwichtige diplomatie voeren met BRICS-landen om escalatie te voorkomen.
Hybride aanpak
Kans: De voordelen van BRICS benutten zonder volledig te breken met de VS.
Risico: Politieke druk van beide kanten om positie te kiezen.
Strategie: Een actieve rol spelen als bemiddelaar in de geopolitieke arena.
Een kansrijk én complex pad
Het idee om Europa’s banden met de VS te verbreken en zich aan te sluiten bij BRICS is meer dan een gewaagd experiment; het is een uitnodiging om opnieuw na te denken over Europa’s rol in de wereld. Hoewel de uitdagingen aanzienlijk zijn, biedt dit scenario ook kansen voor een multipolaire wereld waarin stabiliteit, samenwerking en wederzijds respect centraal staan.
Met een heldere strategie en een risico gebaseerde benadering kan Europa niet alleen zichzelf versterken, maar ook bijdragen aan een rechtvaardigere wereldorde. Door risico’s systematisch te beheren en kansen maximaal te benutten, kan Europa daadwerkelijk regie nemen over zijn toekomst. De vraag is: durft Europa dit gedachte experiment als uitdaging aan te gaan?
AI gegenereerde afbeelding op basis van het artikel
