Expeditie Ruimte: samenwerken aan de infrastructuur van de toekomst

Op 14 november 2024 vond het InfraTrends jaarcongres van NGinfra plaats bij KAS in Woerden. Het thema van de dag: Expeditie Ruimte. Met elkaar op expeditie gaan om de uitdagingen die de beperkte ruimte in Nederland met zich meebrengt in relatie tot de vernieuwings- en uitbreidingsopgave.

Next Generations INfrastructure

NGinfra is ontstaan uit een wetenschappelijk onderzoeksprogramma van de TU Delft van 2004 -2014 in samenwerking met Alliander, Havenbedrijf Rotterdam, ProRail, Rijkswaterstaat, Schiphol en Vitens. De komende periode zet NGinfra in op impact gedreven onderzoek. Cross-sectorale infravraagstukken van de huidige partners staan centraal, maar worden ook verbonden aan andere organisaties om tot meer impact te komen. Naast langlopende onderzoeken zullen ook kortlopende onderzoeken uitgevoerd worden.

De eerste vraag van de dag: “wat is je grootste avontuur / expeditie?”
foto: Charles Batenburg, CBimages
Essentie

Elisabeth van Opstall – directeur NGinfra – vatte de essentie van de dag mooi samen: “Weinig mensen in Nederland staan dagelijks stil bij het belang  van het op orde hebben van de gezamenlijke kritieke infrastructuren. Het is complex en omvangrijk en het uiteindelijke gebruik van deze infrastructuren staat op allerlei wijzen onder druk. Vraagstukken of uitdagingen zijn vaak vergelijkbaar voor infrabeheerders. Door samen op te trekken creëer je volume en een basis voor verandering. De wetenschap biedt essentiële kennis om samen met de praktijk de samenhang tussen kritische infrastructuren te beschouwen, om de discussie op de juiste wijze te voeren en de nodige veranderingen vorm te geven. Iedereen voelt de druk van vandaag en morgen in zijn werk, maar NGinfra creëert tijd en ruimte om de gedeelde zienswijzen en aanpak voor de lange termijn te agenderen.”

workshops

De eerste inhoudelijke bijdrage was van Sjouke Bootsma – Director Supply Chain Management bij TenneT. Hij vertelde hoe TenneT omgaat met de uitbreidingsopgave van het nationale elektriciteitsnetwerk. Deelnemers verdeelden zich vervolgens over diverse workshops om perspectieven te delen over arbeidsschaarste, ruimte vóór en óp de netwerken en eerlijke beprijzing.

Zelf maakte ik deel uit van een workshop waarbij een hypothetische oplossing werd aangedragen als standaard bij nieuwe infrastructuur: leidingtunnels. Door gebruik te maken van visualisaties van het krachtenveld in de huidige opzet van infrastructuur en de hypothetische werd inzichtelijk waar uitdagingen en kansen liggen. Qua belangen, cultuur, denkwijze. Maar ook kritisch beschouwd of je dit wel moet willen in een systeem waarbij groei nog altijd de norm lijkt. Zo konden we met elkaar ervaren dat cross-sectoraal werken complex is, maar dat je óók aan een oplossing kunt werken. Juist door breed te denken vanuit de keten.

cross-sectoraal samenwerken

Twee  infranetwerkbeheerders, John Voppen van ProRail en Egbert van der Wal van het Havenbedrijf Rotterdam, gingen in gesprek met ketenpartners Wouter Koolmees van de NS en Nanouke van ’t Riet-Visser van DB Cargo Nederland N.V. over het gebruik van infrastructuur en dan met name het spoor. Het werd daarbij duidelijk dat cross-sectoraliteit verder gaat dan alleen de infrastructuren bij ruimteverkenning. Systemen zijn belangrijk, maar ook de gebruiker van infrastructuur speelt een belangrijke rol bij het vinden van oplossingen.

Symbolisch zijn door de zes bestuurders van NGinfra cross-sectoraal expeditievoorwerpen uitgewisseld om te bekrachtigen dat ze samen de expeditie de komende vijf jaar opnieuw aangaan.

Nouchka Fontijn

Een andere bron van inspiratie was Olympisch bokser Nouchka Fontijn. Zij had de end key-note over eigenschappen die van pas komen bij een expeditie als het mee of tegen zit: mindset, teamwork, presteren onder druk en aanpassingsvermogen. Met name daar waar het tegenzit heeft de potentie het meest menselijke in ons naar boven te halen. Dat is de plek waar het – in mijn beleving – over gaat. Dat is de plek waar we elkaar als mens kunnen zien, vanuit kwetsbaarheid en oprechtheid. De plek waar we tot een diepere connectie met elkaar kunnen komen.

Iets wat in de toekomst misschien nog wel het meest nodig is om de complexiteit van cross-sectoraal samenwerken het hoofd te bieden. Er is nog genoeg Expeditie Ruimte.

Foto: Charles Batenburg, CBimages

Waterschap Rijn en IJssel kiest weer voor LEAM

Waterschap Rijn en IJssel zorgt voor het water in de Achterhoek, Liemers, Veluwe en een stukje van Overijssel. Veilig, schoon, niet te droog en niet te nat. Dat doen ze door de dijken te beheren en rioolwater te zuiveren. Ook zorgen ze voor goed en voldoende, schoon water in de beken, sloten en rivieren.

Voor de zomer heeft LEAM het Plan van Aanpak “Slim Bouwen” opgeleverd bij waterschap Rijn en IJssel. Een PvA om assetmanagement als structuuraanpak handen en voeten te geven. Hier kwamen schrijven, verbindingen, ontwikkelingen, visualisaties en planning bij elkaar.

De aanbevelingen in dit plan zijn nu overgenomen en gegund aan LEAM om hier invulling aan te geven voor de (afval)waterketen en waar mogelijk het hele waterschap.

De (afval)waterketen is flink in beweging. Waar het waterschap jaren geleden hoofdzakelijk bezig was met het zuiveren van afvalwater, is het werk verrijkt met het produceren van grondstoffen, energie en water op maat. In het werk zoekt het waterschap de juiste balans tussen instandhouding van de assets, uitbreiding of nieuwbouw om te voldoen aan de wettelijke opgaven en maatschappelijke uitdagingen. Asset management biedt in dit proces de handvatten om te komen tot transparante keuzes en te sturen op de meeste waarde voor het waterschap én de omgeving.

Als senior specialist assetmanagement mag ik de verdere implementatie van de structuuraanpak voor asset management faciliteren en inhoudelijk vormgeven. Dit doe ik niet alleen, maar samen met een projectleider en vele andere medewerkers. Vaak vanuit huis en af en toe op locatie in Doetinchem.

De focus zal liggen op o.a. een strategisch asset management plan, het bedrijfswaardenmodel en risicomatrix en de invulling hiervan met risicomanagement.

Een heel leuke en uitdagende opdracht. Gaaf dat waterschap Rijn en IJssel weer kiest voor LEAM.

Grondstoffenfabriek
Grondstoffenfabriek Waterschap Rijn en IJssel; foto Schoots Architecten

Wat hebben Pitch & Putt en SLIM BOUWEN met elkaar gemeen?

Wat ze gemeen hebben is waterschap Rijn en IJssel. De afgelopen periode ben ik voor het waterschap aan de slag gegaan. Te beginnen met het ontwerpen en faciliteren van een zogenaamde bouwstenen sessie. Deze sessie stond in het teken van het ophalen en invullen van belangrijke assetmanagement bouwstenen.

Het waterschap wil een structuuraanpak ontwikkelen en implementeren en assetmanagement biedt die structuur. Het decor van die bijeenkomst was Pitch & Putt. Heel veel medewerkers hebben daaraan hun bijdrage geleverd met als resultaat een rijke oogst. Deze oogst is de twee dagen daarna verder uitgewerkt en tot een geheel gemaakt. In een logische structuur is de uitwerking gedeeld met iedereen die bij de sessie was betrokken.

Deze input vormde de basis voor SLIM BOUWEN. Een PvA om assetmanagement als structuuraanpak handen en voeten te geven. Hier komen schrijven, verbindingen, ontwikkelingen, visualisaties en planning bij elkaar.

Met behulp van Miro is daarna een inputsessie georganiseerd welke ook weer is ontworpen en gefaciliteerd. Maar dit verliep asynchroon. Omdat niet iedereen aanwezig kon zijn is het Mirobord – wat speciaal voor deze bijeenkomst door mij is ontwikkeld – beschikbaar gesteld. Zo konden de medewerkers van het waterschap vooraf al hun input meegeven. Hier werd ook goed gebruik van gemaakt. Al was het maar omdat ook de conceptversie SLIM BOUWEN op het Mirobord beschikbaar was.

Deze tweede ronde aanvullingen hebben de punten op de i gezet. Het geheel is verwerkt tot een definitief Plan van Aanpak waar de nodige complimenten al op zijn binnengekomen. Aantrekkelijk, duidelijk en bovenal compleet. En weer een nieuwe toevoeging aan de SLIM serie.

Nu op naar het vervolg. De ontwikkeling van een (dynamisch) SAMP en het werkbaar maken van risicomanagement. En ja, daar is ook een werkbare risicomatrix voor nodig.

In beelden de ontwikkeling van een PvA
Op weg naar een (gedragen) Plan van Aanpak