De mens is niet de oorzaak van klimaatverandering

Het klimaat verandert. Tot zover de meetdata betrouwbaar kan terugkijken wordt het duidelijk warmer op aarde. Zo warm dat klimaat alarmbellen al enige tijd afgaan. De consequenties zijn voorspellingen omgeven met een hoge mate van onzekerheid. Ik heb er zelfs een klimaat-risicomatrix voor ontworpen om de abstractie van de verandering te kunnen duiden.

Sinds An Inconvenient Truth van Al Gore kan het verband tussen de stijging van de temperatuur en de relatie met CO2 nog maar moeilijk ter discussie gesteld worden. Het lijkt een feit te zijn. Het is verfrissend om dit als experiment ter discussie te stellen. Want waar komen we dan op uit?

System Change
DisobeyArt Getty Images
simpel

Aangezien de mens vanaf de industriële revolutie veel extra CO2 is gaan uitstoten en dat tot op heden nog altijd veelvuldig doet en dus de concentratie CO2 versneld heeft laten toenemen wordt de schuld voor de stijging van de mondiale temperatuur neergelegd bij diezelfde mens. Dat is wel een heel simpele oorzaak voor de disruptie van een uiterst complex systeem als het klimaat. Was alles maar zo simpel.

complexiteit

Ligt de oorzaak echt bij de mens? Eerdere berekeningen laten zien dat de kans dat de huidige opwarming van de aarde een natuurlijke oorzaak heeft 0,00003% bedraagt. Wanneer we het ontstaan van leven op aarde vertalen naar een kosmische schaalverdeling over 24 uur dan is de prehistorie nog maar 10 seconden geleden ten einde gekomen. De huidige seconde waarin we nu leven bevat het begin van de moderne cultuur, wetenschap en technologische ontwikkeling. In deze seconde is de mensheid erin geslaagd een CO2 concentratie in de lucht terug te brengen op een niveau van 3 tot 5 miljoen jaar geleden.

Door monstername kunnen we als mensheid veel van toen reconstrueren. Maar niet de complexiteit van het klimaat. De vraag die ik stel is: “zijn er andere factoren behalve broeikasgassen die een verandering van klimaat teweegbrengen?” Een vervolgvraag zou dan zijn: “zo ja, hoe groot is de invloed van die factoren?” Welke aannames zitten er verborgen onder de 0,00003% en wat is daar niet in meegenomen? Het getal zelf zegt mij niet veel, ik kan het slechts aannemen. Maar ik kan niet ontkennen dat hoe complexer een systeem is, hoe minder we als mensheid ervan weten en begrijpen. Dat het in de VS zou koud is en in Europa zo warm kunnen klimaatwetenschappers niet (goed) verklaren. En dat is nu.

tegenstrijdig

Als klimaatverandering echt door de mensheid wordt veroorzaakt en zo alarmerend is, waarom zien we dan dagelijks zoveel tegenstrijdigheden? Een oorlog in Oekraïne zorgt voor het versneld van het gas afgaan. Maar elektriciteitscentrales werken op gas. En zelfs steenkool is weer in gebruik genomen. Er wordt geen (of veel minder) gas afgenomen uit Rusland, maar in de tussentijd halen we hetzelfde gas (al dan niet vermengd) uit Qatar en wat we tekortkomen uit de VS. Per schip! Dit zorgt voor een toename van emissies. En natuurlijk hoge lasten voor miljoenen burgers.

Het Brusselse geloof dat biomassa kan worden ingezet omdat het tot lagere emissie leidt is ook zo hardnekkig. Daarvoor moet gezond bos worden gekapt waardoor de natuurlijke opname en vastlegging van CO2 ook wegvalt. Het is een fabel dat je de wereld kan elektrificeren. Die capaciteit is er simpelweg niet. Alles met een batterij is eindig, door schaarste van grondstoffen.

wat zien we over het hoofd?

Het klimaat veranderd. Net als de biodiversiteit die steeds schraler wordt. Beide zijn ook gelinkt aan elkaar. Omdat de opwarming zo snel gaat, hebben soorten niet de tijd om zichzelf aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. En andersom, bij het verdwijnen van soorten wordt minder CO2 opgeslagen.

Het staat buiten kijf dat de mens de aarde parasiteert. Onlangs zag ik het 2e deel van Avatar waarin regisseur James Cameron het publiek wederom meeneemt in de hebzucht van de mens en waar dat toe leidt. Het blijft een film, met herkenbare patronen.

Alles is met elkaar verbonden. Door energie en ondoorgrondelijke netwerken die we niet of nauwelijks begrijpen. Wie durft stellig te beweren dat het parasiteren van de aarde niet de aanleiding is van klimaatverandering? En wie durft stellig te beweren dat klimaatverandering louter en alleen komt door broeikasgassen en dan met name CO2 omdat er ongeveer 75 jaar aan betrouwbare meetdata is?

Wat zien we over het hoofd?

geen oorzaak, wel aanleiding

Assetmanagement gaat over keuzes maken onder onzekerheid. De keuzes die men mondiaal maakt lijken klimaatverandering te negeren. Hierdoor hebben bewegingen als Extinction Rebellion bestaansrecht. Dat vind ik bizar. De urgentie die men predikt is geenszins in lijn met de keuzes die men praktiseert.  

Nu keuzes maken die achteraf verkeerd blijken is een groot gevaar, maar het alternatief is om geen keuzes te maken. En dan weten we één ding wel zeker, de mensheid heeft condities geschapen waardoor ze zichzelf uitroeit. Is het niet als gevolg van CO2, dan is het als gevolg van parasiteren.

De mens is niet de oorzaak van klimaatverandering, maar om meerdere redenen wel de aanleiding.

Als we doorgaan op de huidige weg zullen beschavingen één voor één vallen tot de grootste parasieten als laatste worden verzwolgen door de aarde die een nieuwe cyclus van herstel is begonnen. Alles is aan elkaar verbonden en de energie leeft voort.

Als je Avatar een beetje begrijpt, is dat helemaal niet zo erg.

Zodat we elkaar in 2023 opnieuw mogen ontmoeten

dag mooi mens!

Het is december en bijna winter. De winter is voor mij een tijd om te verstillen en naar binnen te keren. De tijd om de warmte te zoeken bij de haard én in mijzelf door terug te blikken op de ontwikkelingen van het afgelopen jaar. Jij bent onderdeel geweest van die ontwikkeling. Doordat we kennis maakten met elkaar of zelfs mochten samenwerken. Door een kans die je mij hebt gegeven. Dat ik mij voor jou kon openstellen en andersom. Vanuit verbinding, openheid en nieuwsgierigheid.

Daarvoor ben ik jou dankbaar

2022 begon “op slot” in het dagelijks leven, maar online ging het voor de wind. Met leuke opdrachten en mooie resultaten. Maar ook met nieuwe kansen voor opdrachten door gepast afscheid te nemen van andere waarvoor ik (voor mijzelf) nog weinig waarde kon toevoegen. Ik heb mogen werken voor en met: Waternet, Evides, Vitens, Oasen, waterschap Vallei en Veluwe, Rijkswaterstaat, LEF, waterschap Rivierenland, Spatial Insight, waterschap Drents Overijsselse Delta, Kristal Compagnie en FACgenoten. En om ook in 2023 voor LEF te kunnen blijven faciliteren ben ik onlangs een samenwerking aangegaan met JOP (Jonge Honden, Outside Inc. en Public Cinema).

Daarvoor ben ik jou dankbaar

Hoe mooi deze ontwikkelingen ook zijn, het ging niet altijd als vanzelf. Misgelopen opdrachten doordat deze onverwacht niet doorgingen. Een offerte die niet goed genoeg was of een aanbesteding die mislukt. Mij toch niet helemaal senang voelen in een rol. Het gebeurt. En het geeft een mogelijkheid om het een volgende keer anders te doen. En het geeft ook duidelijkheid aan mijzelf waar ik wel of minder energie van krijg.

Daarvoor ben ik jou dankbaar

Verstillen biedt ook een kans om vooruit te kijken. Door een intentie te zetten voor 2023 en focus aan te brengen waarop ik mijzelf wil richten. Dit jaar heb ik dat vormgegeven in een afbeelding. De afbeelding is persoonlijk. En toch wil ik het met je delen omdat het jou misschien kan inspireren. Wil je weten wat de betekenis is achter wat je ziet? Ik nodig je dan van harte uit om contact te zoeken. Ik vertel het je graag.

Design mt dreams into reality
dat we elkaar in 2023 opnieuw mogen ontmoeten
Design my dreams into reality 2023

De eerste opdrachten voor 2023 zijn inmiddels een feit. Er zullen er zeker nog meer volgen. Waar ik erg naar uitkijk is een cadeau aan mijzelf: de jaartraining “The Fundamentals of Awakened Leadership.” Ik heb het gevoel op een kruispunt te staan. Hoe gaaf en leuk ik mijn werk als zelfstandige ook vindt, er dringt zich iets op waar ik nu nog geen woorden aan kan geven. De focus ligt in deze jaartraining volledig op mijn persoonlijk ontwaken op zeer hoog niveau en op alle lagen. Het vraagt om radicaal eerlijk te kunnen en willen zijn met mijzelf. Niet terug te deinzen om mijn emoties te ontmoeten en weerstand te onderzoeken en om voorbij te groeien aan mijn overlevingsmechanismen.

Ik ben dankbaar dat ik deze training kan en mag doen

Ik wens jou – en ieder die jou lief is – fijne en warme dagen toe. Dagen waarin ook ruimte is voor verstilling en reflectie. Zodat we elkaar in 2023 opnieuw mogen ontmoeten als ware wij vreemden van elkaar met een gedeelde herinnering.

Facilitator

In mijn werk als facilitator kom ik veel in aanraking met assetmanagement vraagstukken. Vanuit de facilitatorrol is mijn valkuil heel soms dat ik mij teveel met de inhoud wil bemoeien. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Tenslotte is assetmanagement hetgeen wat mij op diverse manieren het meest bezigt. Door inhoudelijk en/of organisatorisch advies, training of in de rol van projectleider.

USP

De afwisseling met faciliteren is voor mij gewoon heel gaaf én speciaal. Vaak komen dan twee werelden samen in een combinatie die je niet vaak ziet. Misschien is dat wel het Unique Selling Point van LEAM. Bij de meeste klanten kan ik beide werelden combineren.

Welkom

Bij Rijkswaterstaat kom ik ook veel in aanraking met andere onderwerpen waarbij de focus echt ligt op het faciliteren. Bijvoorbeeld in het welkom heten van nieuwe medewerkers. Rijkswaterstaat verwelkomt elk jaar heel veel nieuwe collega’s. Zij geven aan zich welkom te voelen en in een warm bad terechtkomen. Soms is het schakelen binnen zo’n grote organisatie en het valt niet altijd mee direct de juiste weg te vinden.

Welkom bij RWS in LEF
Impressie Welkom bij RWS

Om nieuwe medewerkers dat warme bad te geven wordt er veel voor hen georganiseerd. Bijvoorbeeld de introductiedag “Welkom bij RWS.” Tijdens deze intensieve dag maken de medewerkers kennis met elkaar, maar ook met collega’s die al langer bij Rijkswaterstaat werken. Een dag voor hen door hun collega’s. Ze worden op een interactieve manier wegwijs gemaakt in de belangrijkste onderdelen van Rijkswaterstaat. Met spelelementen, diepgaande gesprekken, marktkramen, interviews, film, historie, processen. En natuurlijk wordt ook de innerlijke mens niet vergeten.

Het is fantastisch om te zien hoe dankbaar de deelnemers elke keer weer zijn. De grote glimlach en het plezier dat straalt van het gezicht. En daar doe ik het voor.

Maar zoals gezegd, vaak raak ik ook de inhoudelijke expertise van LEAM.

Inrichtingsvraagstukken

Want Rijkswaterstaat beheert bruggen, tunnels, sluizen, (vaar)wegen, keringen, etc. Dit areaal aan assets heeft te maken met veroudering, slijtage, storingen en calamiteiten. Dit heeft allemaal invloed op de levensduur van deze assets. Rijkswaterstaat probeert zo goed mogelijk grip te krijgen én te houden op het vraagstuk om op het juiste moment tot vervanging, renovatie of minder drastisch, onderhoud over te gaan. Waarbij de overlast voor de omgeving tot een minimum wordt beperkt.

De methode die Rijkswaterstaat hiervoor gebruikt is assetmanagement.

Met een areaal dat over heel Nederland ligt (en het Caribisch gebied) én bovendien zeer intensief wordt gebruikt heeft dat zijn uitdagingen.

Hoe zorgt Rijkswaterstaat ervoor dat de organisatie zo is ingericht dat ze assetmanagement zo slagvaardig mogelijk kan uitvoeren?

Ook dit vraagstuk mocht ik onlangs faciliteren door dit met 100+ deelnemers te toetsen tijdens een energieke en inhoudelijk sterke sessie door Hoofd Ingenieur Directeuren, Directeuren Netwerkmanagement, Districtshoofden, Afdelingshoofden Inhoudelijk deskundigen, enz.

Afronden en kleur bekennen na een intensieve dag
Afronden van dag. Een stap zetten

Van dergelijke sessies mag ik het programma ontwerpen (al dan niet samen met anderen) en natuurlijk de dag faciliteren. Soms alleen, soms met een co-facilitator. Zeker bij grote groepen.

Coachen

Als facilitator heb ik soms ook een coachende rol. Zo heb ik dit jaar een team van Rijkswaterstaat begeleid om enerzijds een ontwikkeling als team door te maken om dit team te laten groeien in professionaliteit door betere samenwerking. Anderzijds een groei in de toepassing van assetmanagent. Op meerdere momenten in het jaar maakte het team een stap voorwaarts. Het is super om dit proces te aanschouwen. Ook al gaat het soms niet altijd even makkelijk.

Wat dat aangaat heb ik niet enkel leuk en afwisselend werk, maar zeker ook dankbaar werk. En ook dat is een in al zijn bescheidenheid een Unique Selling Point.

Coachen naar een gedeeld afdelingsplan. Een USP van LEAM
LEF

Voorlopig ben ik nog niet klaar met faciliteren voor Rijkswaterstaat. Namens het consortium JOP (Jonge Honden, Outside Inc. en Public Cinema) blijf ik de komende jaren als facilitator actief bij het LEF Future Centrum. De foto’s in dit artikel zijn ook daar gemaakt.