Waterschap Rijn en IJssel kiest weer voor LEAM

Waterschap Rijn en IJssel zorgt voor het water in de Achterhoek, Liemers, Veluwe en een stukje van Overijssel. Veilig, schoon, niet te droog en niet te nat. Dat doen ze door de dijken te beheren en rioolwater te zuiveren. Ook zorgen ze voor goed en voldoende, schoon water in de beken, sloten en rivieren.

Voor de zomer heeft LEAM het Plan van Aanpak “Slim Bouwen” opgeleverd bij waterschap Rijn en IJssel. Een PvA om assetmanagement als structuuraanpak handen en voeten te geven. Hier kwamen schrijven, verbindingen, ontwikkelingen, visualisaties en planning bij elkaar.

De aanbevelingen in dit plan zijn nu overgenomen en gegund aan LEAM om hier invulling aan te geven voor de (afval)waterketen en waar mogelijk het hele waterschap.

De (afval)waterketen is flink in beweging. Waar het waterschap jaren geleden hoofdzakelijk bezig was met het zuiveren van afvalwater, is het werk verrijkt met het produceren van grondstoffen, energie en water op maat. In het werk zoekt het waterschap de juiste balans tussen instandhouding van de assets, uitbreiding of nieuwbouw om te voldoen aan de wettelijke opgaven en maatschappelijke uitdagingen. Asset management biedt in dit proces de handvatten om te komen tot transparante keuzes en te sturen op de meeste waarde voor het waterschap én de omgeving.

Als senior specialist assetmanagement mag ik de verdere implementatie van de structuuraanpak voor asset management faciliteren en inhoudelijk vormgeven. Dit doe ik niet alleen, maar samen met een projectleider en vele andere medewerkers. Vaak vanuit huis en af en toe op locatie in Doetinchem.

De focus zal liggen op o.a. een strategisch asset management plan, het bedrijfswaardenmodel en risicomatrix en de invulling hiervan met risicomanagement.

Een heel leuke en uitdagende opdracht. Gaaf dat waterschap Rijn en IJssel weer kiest voor LEAM.

Grondstoffenfabriek
Grondstoffenfabriek Waterschap Rijn en IJssel; foto Schoots Architecten

Wat hebben Pitch & Putt en SLIM BOUWEN met elkaar gemeen?

Wat ze gemeen hebben is waterschap Rijn en IJssel. De afgelopen periode ben ik voor het waterschap aan de slag gegaan. Te beginnen met het ontwerpen en faciliteren van een zogenaamde bouwstenen sessie. Deze sessie stond in het teken van het ophalen en invullen van belangrijke assetmanagement bouwstenen.

Het waterschap wil een structuuraanpak ontwikkelen en implementeren en assetmanagement biedt die structuur. Het decor van die bijeenkomst was Pitch & Putt. Heel veel medewerkers hebben daaraan hun bijdrage geleverd met als resultaat een rijke oogst. Deze oogst is de twee dagen daarna verder uitgewerkt en tot een geheel gemaakt. In een logische structuur is de uitwerking gedeeld met iedereen die bij de sessie was betrokken.

Deze input vormde de basis voor SLIM BOUWEN. Een PvA om assetmanagement als structuuraanpak handen en voeten te geven. Hier komen schrijven, verbindingen, ontwikkelingen, visualisaties en planning bij elkaar.

Met behulp van Miro is daarna een inputsessie georganiseerd welke ook weer is ontworpen en gefaciliteerd. Maar dit verliep asynchroon. Omdat niet iedereen aanwezig kon zijn is het Mirobord – wat speciaal voor deze bijeenkomst door mij is ontwikkeld – beschikbaar gesteld. Zo konden de medewerkers van het waterschap vooraf al hun input meegeven. Hier werd ook goed gebruik van gemaakt. Al was het maar omdat ook de conceptversie SLIM BOUWEN op het Mirobord beschikbaar was.

Deze tweede ronde aanvullingen hebben de punten op de i gezet. Het geheel is verwerkt tot een definitief Plan van Aanpak waar de nodige complimenten al op zijn binnengekomen. Aantrekkelijk, duidelijk en bovenal compleet. En weer een nieuwe toevoeging aan de SLIM serie.

Nu op naar het vervolg. De ontwikkeling van een (dynamisch) SAMP en het werkbaar maken van risicomanagement. En ja, daar is ook een werkbare risicomatrix voor nodig.

In beelden de ontwikkeling van een PvA
Op weg naar een (gedragen) Plan van Aanpak

Waar komt toch die 0,0003 graden vandaan?

Vorig jaar dook er opnieuw een opvallend getal op in de media: 0,0003 graden minder opwarming als resultaat van de inspanningen om in 2050 een CO2 reductie van 49% te realiseren. In 2017 werd dit getal al eerder geïntroduceerd door wetenschapsjournalist Marcel Crok.

Die nieuwe aandacht was even slikken. Vooral omdat ik een scenario van 3 graden opwarming in 2050 met het huidige klimaatbeleid niet onrealistisch vind. Door positieve terugkoppeling van ingrijpende klimatologische veranderingen stijgt de opwarming eerder logaritmisch dan lineair. Begin deze eeuw dacht men nog dat 1,5 graad opwarming rond 2100 haalbaar was, maar in 2015 was de mondiale temperatuur al met 1 graad gestegen. Datzelfde jaar waarin het 1,5 graden doel van Parijs werd afgesproken.

Als de Nederlandse bijdrage slechts 0,0003 graden betreft, wat is dan de bijdrage van de rest van de wereld? Nederland is per hoofd van de bevolking geen topbijdrager, maar we staan ook zeker niet onderaan; eerder in de bovenste helft van de ranglijst. Met een eenvoudige berekening (wet van de grote getallen) kan de mondiale impact van soortgelijk Nederlands beleid worden uitgerekend. De wereldbevolking telt 9 miljard mensen, waarvan 18 miljoen in Nederland. Dat betekent dat de wereldbevolking 500 keer zo groot is als die van Nederland. Dus, 0,0003 graden x 500 levert een mondiale 0,15 graad minder opwarming op.

Alle aannames ten spijt, ik weet niet hoe ik hier een positieve businesscase van 2 graden van kan maken. Dit roept de vraag op naar de oorzaken van klimaatverandering, niet om deze te ontkennen, maar om ons te verdiepen in de juiste maatregelen. Als die er zijn! Dit brengt mij op twee hypotheses.

Hypothese 1: Onvoldoende invloed van menselijke maatregelen

Klimaatverandering gaat sneller dan ooit in de verre geschiedenis is voorgekomen, en de mens lijkt de oorzaak te zijn. Maar met de voorgenomen maatregelen kan de mens de temperatuurstijging niet voldoende beïnvloeden. Naast CO2 zijn er meer klimaatversterkende stoffen zoals methaan (CH4). De mens veroorzaakt bovendien enorme schade aan natuur en biodiversiteit door excessief verbruik van grondstoffen, kaalkap, vervuiling en bovenal winstbejag. De aarde raakt daardoor in disbalans. Sinds de industriële revolutie zijn enorme hoeveelheden CO2 uitgestoten, terwijl de hoeveelheid natuur die CO2 kan vasthouden, is gedecimeerd. Dit geldt zowel op land als in water. De focus op CO2 is daarmee de grootste afleider van het werkelijke probleem.

Hypothese 2: Holistisch perspectief

Vanuit een holistisch perspectief kunnen we moeder aarde beschouwen als een levend lichaam met een eigen energie en afweermechanisme. De aarde is bedekt met ondergrondse netwerken van natuurlijke verbindingen, vergelijkbaar met het menselijk lichaam. Disbalans, bijvoorbeeld in de vorm van een bacteriële infectie, stelt het lichaam in staat zich daartegen te wapenen. Dit uit zich in koorts en andere processen die het lichaam weer in balans brengen. Excessief grondstoffengebruik heeft de balans zodanig verstoord dat de mens de aarde parasiteert. Moeder aarde heeft haar eigen afweermechanisme, vergelijkbaar met koorts. Het duurt alleen wat langer, maar is snel genoeg om merkbaar te zijn. Deze hypothese vind ik persoonlijk het meest intrigerend omdat het ons enorm uitdaagt buiten de eigen conventies te kijken. Het onbekende in.

De holistische hypothese wordt waarschijnlijk snel als onzinnig afgedaan. Maar de wereld in een diepe schuldencrisis storten voor minimale mondiale invloed lijkt minstens zo ridicuul. Het zou fijn zijn als er echte maatregelen komen en een eerlijk en volledig verhaal. Tot die tijd moeten we ons voorbereiden op een wereld waarin de temperatuur 3 graden is gestegen in 2050. Wen er maar aan!

Klimaatverandering is alom aanwezig, maar zodra we met 0,0003 graden gaan rekenen, houden we onszelf voor de gek. Behalve de lachende derde die de financiering voor klimaatverandering regelt. Klimaatverandering is mogelijk iets dat we moeten ondergaan. De wereld is nu eenmaal niet maakbaar. Ik zou willen dat het anders was. We kunnen wel de natuur weer op één zetten. Om zo snel mogelijk de hoeveelheid CO2 alsnog op te nemen die anders nog decennia in de atmosfeer zal blijven. Met alle gevolgen van dien.

wat is jouw hypothese?

Heb jij een aanvullende hypothese over hoe we het probleem van klimaatverandering kunnen aanpakken of waarom het huidige beleid tekortschiet? Deel het, want we hebben nieuwe ideeën en inzichten nodig om zinvol maatregelen te nemen. Of gaan we allemaal op deze manier wintersport beleven?

Sandbording
Photo by Nick Wehrli op Pexels.com